PLAN d
ishrana za jačanje prirodne otpornosti biljaka maline dvogodišnjeg tipa na bolesti i štetočine

ŠTA JE
prirodna otpornost biljaka maline na biotski i abiotski stres?

S obzirom na to da su biljke maline organizmi koji su fiksirani za jedno mesto, odnosno ne mogu se pomerati, kretati, svakodnevno se suočavaju s BIOTSKIM I ABIOTSKIM stresovima. Praktično, one ne mogu prošetati i sakriti se u hlad, niti otići ispod krova da izbegnu kišu, jako sunčevo zračenje, pobeći od lisnih ušiju, malinine bube, ili izbeći zarazu sa didimelom, ali opet opstaju, rastu i razvijaju se u takvim uslovima, i šta više, daju nam plodove zbog čega ih mi uzgajamo. Pitanje je, kako biljke maline mogu to?

Biljke maline su stalno u komunikaciji, kontaktu sa uslovima okoline, i nema nikakve mogućnosti da to ne bude tako, jer one ne mogu bez zemljišta, vazduha, svetlosti, vlage. Prema tome, vetar, kiša, sunce, sve to ostavlja posledice i trag na biljke maline, ali istovremeno one bez toga ne mogu živeti. S druge strane, pčele su potrebne da opraše cvetove biljaka maline, ali neki insekti oštećuju iste te cvetove hraneći se na njima. Vanjska okolina, ono što okružuje biljke maline, što često nazivamo ambijent u kojem rastu i razvijaju se, uključujući i zemljište, puni su različitih oblika života, i svakodnevno mnogi organizmi dolaze u kontakt sa biljkama maline, od kojih neki uzrokuju bolesti na njima, odnosno biotski stres.

 

Da bi živele i opstale na vetrometini okoline BILJKE MALINE IMAJU RAZVIJENE MEHANIZME KAKO DA PODNESU, PA ČAK I UMANJE UTICAJE USLOVA OKOLINE NA NJIHOVO FUNKCIONISANJE, ODNOSNO RAST, RAZVOJ I PLODONOŠENJE. Verovali, ili ne, biljke maline osete vanjski stres, vetar, kišu, mraz, štetne insekte, patogene koji uzrokuju bolesti, pripreme se, a zatim proizvedu fiziološke odgovore kako bi se suprostavile navedenom. Praktično, biljke maline kada osete stres, one svoje funkcionisanje, tzv. fiziologiju usmere na prevazilaženje njega, i to je suština njihove prirodne otpornosti, ili izdržljivosti na abiotski i biotski stres. Na taj način one opstaju i plodonose u prirodnim populacijama, odnosno bez uticaja čoveka. Pa svi ste to videli. ONO ŠTO JE OVDJE NAJVAŽNIJE JESTE DA DOK SE BILJKE MALINE PRIRODNO, SVOJOM FIZIOLOGIJOM, ILI FUNKCIONISANJEM, USMERAVAJU NA PREVAZILAŽENJE BIOTSKOG STRESA, ONE ZA TO TROŠE JAKO PUNO SNAGE I ENERGIJE, KOJA NEDOSTAJE ZA NJIHOVU PROIZVODNOST, ZBOG ČEGA ONE IZGUBE ZNAČAJAN DEO RODA. PREMA TOME, BILJKE MALINE IMAJU PRIRODNE MEHANIZME ODBRANE OD BIOTSKOG I ABIOTSKOG STRESA. MEĐUTIM, DA ONE NE BI IZGUBILE PRINOS DOK TROŠE ENERGIJU DA SE SUPROSTAVE BIOTSKOM STRESU, PROIZVOĐAČ JE TAJ KOJI TREBA OJAČATI, PODRŽATI, DODATNO STIMULISATI NJIHOVE MEHANIZME PRIRODNE ODBRANE.

Jedan praktičan primer kako prirodna otpornost funkcioniše: biljke maline mogu se same odbraniti od BIOTSKOG STRESA, npr. NEKOG INSEKTA BILJOJEDA proizvodeći hemijske materije, koje deluju kao atraktanti (oni koji nešto privlače), kao odgovor na podražaj stvoren napadom. Jednom kad se signal proizvede, biljka privlači prirodne grabežljivce tog insekta koji se hrani njenim delovima, čime učinkovito smanjuje njegov napad. Te prirodne hemijske materije su isparljivi organski spojevi, i oni ne samo da privlače prirodne grabežljivce, već su uključeni i u druge vrste odbrambenih mehanizama, poput S.A.R (Systemic Acquired Resistance) SISTEMSKI STEČENE OTPORNOSTI, PRAKTIČNO SPOSOBNOSTI DA NEŠTO NE UTIČE, POSEBNO NEGATIVNO NA BILJKU.

Prema tome, PRIRODNA
OTPORNOST BILJAKA MALINE
NA BIOTSKI STRES MOŽE BITI:

1. SISTEMSKI
STEČENA

2. IZAZVANA,
ODNOSNO
INDUCIRANA

Dakle, praktično, najjednostavnije može se reći da postoji PRIRODNA SISTEMSKI STEČENA I INDUCIRANA/IZAZVANA SISTEMIČNA OTPORNOST ILI REZISTENTNOST BILJAKA MALINE na bolesti i štetočine.